Benim penceremden benim dünyam. Başka bir şey değildir anlatacağım. Burada yazılanlar “bir ihtimal”in daha olabileceğine dairdir. Yazının mutlaklığı söz konusu değildir.
Bu kısa yazıda (görece) akıl mitinden bahsedeceğim.
Hangi ifade daha doğru bilmiyorum ama insan mitik bir varlık ya da mitolojik bir varlık. İnsanın mitik ya da mitolojik olmasından kastım insanın mitler üretmesi ve mitlerle yaşamasıdır. Yoksa filmlerden hareketle aklımıza yer eden yarı insan yarı hayvan görünümlü yaratıklar değil. Ancak kısmen de olsa ifade etmek istediğim şeyin bu durumla da ilgisi var.
İnsanlar dünyayı anlamak/anlamlandırmak için çeşitli yollara başvurur. Mitler de bu amaca matuftur. Son birkaç asırdan beri mitlerin devrinin sona erdiğinin ve artık dünyayı anlamak/anlamlandırmak için mitlere gerek olmadığının söylendiğini biliyoruz. Fakat öyle ki bu durum paradoksal biçimde bir ironiyi bünyesinde haizdir. İroni ve paradoks zaten kanka değil midir? (Ve evet; ironiye değil; ironiyi)
Paradoks şudur: Devrimiz artık akıl devridir. Fakat mitler akla uygun değildir. O halde mitler reddedilmelidir. Buraya kadar sorun yok gibi görünüyor. Ancak paradoksumuz tam da burada başlıyor. Evet “mitler akla uygun değildir” diyelim ama bunu neye bakarak doğrulayacağız? Yani elimizdeki hangi ölçüt devreye girecektir? O esnada akıl imdada yetişir. “Ben buradayım” der. Biz de ona dönüp “tamam hadi geç başımıza” deriz. Aklın akılcı bir tercih olup olmadığını sorgulamayız. (Sorgulamadan kabul edilen mitler gibi…) Bundan sonra ise akıl kendini yeni kurucu mit ilan eder ve farkında bile olmayız. Özetle akıl yeni mitimiz olur; aksini iddia etse de. İroniyi belirtmeye gerek de yoktur zannımca.
“Kurucu mit de nedir?” derseniz o ayrı bir bahistir. Merak edenlerimiz ayrıca bakabilir.
