Bir sınıf dolusu öğrenci ilk ders gününün heyecanıyla okula gelmişti. Kampüsten içeri girip dersliklerinin olduğu binayı görünce hayal kırıklığına kapılmamış değillerdi. Ama ilk günün heyecanı bu hayal kırıklığını bastırmıştı.
Elinde plastik, turuncu bir klasörle bir hoca derse geldi. Hoca önce sınıfı şöyle bir süzdü. Klasörünü ve ceplerinde kendisine yük olduğunu düşündüğü şeyleri kürsüye bırakıp öğrencileri selamladı. Kısaca kendini tanıttı ve “Ben Haydar Hoca” dedi. Bu dönem felsefe dersini birlikte işleyeceklerini ifade edip kürsünün önünde sağa sola salınarak sınıf içinde dolanmaya başladı.
Kısa bir tanışmadan sonra derse geçtiler. Hoca öncelikle “Her hafta ders bittiğinde başladığınız yere göre kafanız daha karışıksa ders amacına ulaşmıştır.” diyerek dersin amacını açıkladı. Hocanın soracak çok sorusu vardı fakat bazı sorularının cevaplarını kendisinin de bilmediğini eklemişti.
Nedeninin sorulmaması kaydıyla sorulmaya değer ilk sorunun “neden” sorusu olduğunu ifade etti. Sayısı birden fazla olan sıfır noktalarından biriydi bu. Kendince bir çerçeve çizmeye çalışıyordu. Her şeyi ihata edemeyeceğini bildiği için sınırları önemsiyordu.
“Neden” sorusu önemliydi. Ama insanlar öteden beri bu soruyu “nasıl” ile karıştırmıştı. “Nasıl”ı çözersek nedeni buluruz zannına kapılmışlardı. Anlama ve açıklama arasında gidip gelen zihinler açıklamayı pratik bulup ona yönelmişti. Anlamanın ötelenmesinin çarpıcı sonuçları olacaktı. O kısma daha sonra değinecekti.
Hocaya göre nedene ilişkin sorgulamalar bir adım öncesinde “Ne” ile başlar ve Ne’lik sorusunun “ne”liği unutulmamalıdır. “Ne”lik sorusu “şey” denilen herhangi bir şeye ilişkin olabilir. “Şey nedir?” ve “Ne nedir?” farklı şekilde ifade edilmiş iki aynı sorudur. Devamında şu söylenir: “Bir şeyi o şey yapan şey nedir?”. Bir masayı masa yapan; bir elmayı elma yapan; insanı insan yapan; adaleti adalet yapan nedir?
En az öğrenciler kadar hoca da heyecanlıydı ilk derste. Zihnindekini paylaşmak ve kendisi gibi yeni karışık kafalar oluşmasına vesile olmak onu motive ediyordu. İlk dersin sonunda bir sonraki derste “masa” hakkında konuşulacağını söyleyerek dersini tamamladı.
